Zwierzęta wykorzystywane do terapii – terapia ze zwierzętami

Zwierzęta wykorzystywane do terapii – terapia ze zwierzętami

Dla zdrowia jesteśmy w stanie zrobić wiele. Leczenie farmakologiczne, operacje, dorobek medycyny alternatywnej – szukając pomocy, sięgamy po różne metody, co wydaje się zupełnie naturalnym odruchem. Pozostając przy naturalnych rozwiązaniach, okazuje się, że w skutecznej rehabilitacji mamy całkiem nieoczekiwanych sprzymierzeńców: zwierzęta. Dowiedz się więcej na ten temat. Niniejszy wpis poświęcamy prezentacji dwóch najpopularniejszych w Polsce form zooterapii.

Zwierzęta wykorzystywane do terapii

Zooterapia, inaczej animaloterapia, to forma rehabilitacji i terapii wykorzystującej obecność i specyficzne zachowania oswojonych zwierząt. W Polsce wykorzystuje się w tym celu przede wszystkim psy, konie i koty, ale warto pamiętać, że w innych krajach równie popularna jest obecność w życiu codziennym delfinów czy osłów, dlatego istnieją odpowiednio delfinoterapia oraz onoterapia.

W dalszej części tekstu zastanowimy się nad potencjałem zawodowym omawianego zagadnienia. Czy w pomocy ludziom przy udziale zwierząt można znaleźć sposób na życie? Zgodnie z terminologią, wyróżniamy zajęcia z udziałem zwierząt (AAA) oraz bardziej zorganizowaną terapię z ich udziałem (AAT). W niektórych państwach praktykuje się także edukację z udziałem zwierząt (AAE).

Najlepszy przyjaciel człowieka

Odnosząc się odpowiednio do języka greckiego i angielskiego, terapię z udziałem psów nazywamy kynoterapią oraz dogoterapią. To forma rehabilitacji człowieka, której skuteczność jest wzmacniana obecnością i optymalnym zachowaniem wybranego i odpowiednio przygotowanego psa. Oczywiście w całym procesie uczestniczy także wykwalifikowany terapeuta, który organizuje cały proces pod względem merytorycznym zgodnym z aktualnym stanem wiedzy, nauki.

W zależności od podjętej strategii (AAA lub AAT) zajęcia mogą być mniej lub bardziej zaplanowane i celowe. W tym drugim przypadku postępy są mierzalne, dokumentowane i konsekwentnie rozwijane. Dzięki spędzaniu czasu w towarzystwie wyselekcjonowanego psa człowiek może zdobyć motywację, odpocząć, a także poprawić funkcje poznawcze, społeczne i fizyczne. Kynoterapia jest prowadzona indywidualnie, w grupach lub naprzemiennie w zależności od bieżących potrzeb. Wiek pacjenta czy miejsce prowadzenia zajęć mogą się różnić.

W polskiej terminologii, zdefiniowanej przez PTK – Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne, wyróżnia się kilka form terapii. Jedną z nich jest spotkanie z psem (SP), które polega na wytworzeniu pozytywnej relacji ze zwierzęciem i zabawie. Jednym słowem, chodzi przede wszystkim o radość płynącą z tak prozaicznych czynności jak głaskanie czy tulenie psa. Wbrew pozorom takie chwile mogą mieć kolosalne znaczenie dla psychiki, motywacji i stabilności emocjonalnej człowieka, szczególnie dziecka. Przełamywanie własnych ograniczeń i lęków poprzez kontakt z przyjaźnie nastawionym, skorym do zabawy psem potrafi przynieść efekty już po pierwszym spotkaniu. Tego typu zajęć nie trzeba nawet dokumentować.

Terapia z psem (TP), sądząc już po samej nazwie, jest bardziej zaplanowana i zorganizowana niż spotkanie z psem. Metody ustala się przez lekarza lub rehabilitanta, a każdy pacjent jest traktowany indywidualnie, na miarę własnych potrzeb i możliwości. Zajęcia o progresywnym charakterze są ściśle opisywane i dokumentowane oraz planowane ze względu na postępy. Terapię prowadzi się najskuteczniej i najwygodniej w mniejszych grupach, 2, 3-osobowych, a najlepiej indywidualnie.

Edukacja z psem (EP) to forma nauki, a raczej poprawiania sfery poznawczej oraz intelektualnej młodych ludzi według scenariusza i planu. Wymaga szerokiej wiedzy i szczególnie merytorycznego przygotowania osoby pośredniczącej w kontaktach z psem. Tego typu zajęcia są przewidziane dla uczniów przedszkola oraz pierwszych klas szkoły podstawowej. Dobrze jest prowadzić dokumentację postępów edukacyjnych. Jeżeli dziecko z różnych względów odczuwa trudności z przyswajaniem wiedzy, czworonóg może stać się inspiracją i dobrym przykładem do wyjaśniania pewnych złożonych kwestii, jako swoisty bohater scenariusza edukacyjnego.

Kto jest pacjentem dogoterapii? Cóż, potencjalna lista jest bardzo długa! Najłatwiej rehabilituje się dziecko, które ma do końca świadomości, że zabawa z psem tak naprawdę jest ćwiczeniem. Ale również dorośli mogą znacząco poprawić swój stan zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez kontakt z czworonogiem. Osoby starsze, poważnie chore, społecznie wykluczone i niezrozumiane nie są przez zwierzęta oceniane, co daje większą swobodę w terapii.

Wykwalifikowani terapeuci wraz z odpowiednio przygotowanymi psami codziennie pojawiają się w szpitalach, hospicjach oraz innych obiektach, gdzie można zrobić coś dobrego. Zwierzęta od dekad pomagają także narkomanom, alkoholikom czy więźniom. Co ważne, poszczególne metody terapeutyczne pozwalają stymulować zarówno organizm, jak i psychikę, dlatego dogoterapia przydaje się w niezliczonych przypadkach i sytuacjach – nic więc dziwnego, że z roku na rok zdobywa coraz większe uznanie.

Kynoterapię przeprowadza się w Polsce od lat 80. XX wieku, a od 2004 roku funkcjonuje Polski Związek Dogoterapii. Dzień Dogoterapii jest obchodzony corocznie 15 czerwca. Polskie prawo nie reguluje wymagań wobec terapeutów ani samych psów, jednak punktem odniesieniem jest dorobek założonego w 2006 roku Polskiego Towarzystwa Kynoterapeutycznego. Dzięki temu powstały wzory dokumentów czy standardy egzaminacyjne. Istnieją także Kanon Kynoterapii oraz Kodeks Etyczny. W Klasyfikacji zawodów i specjalności znajdziemy również kynoterapeutę (dogoterapeutę) w grupie „średni personel do spraw zdrowia”.

Oczywiście nie każdy pies nadaje się na zwierzęcego terapeutę. Dlatego selekcjonując rasy i poszczególne zwierzęta, zwraca się uwagę przede wszystkim na przyjazne usposobienie, przewidywalność zachowań oraz posłuszeństwo wynikające z odpowiedniego przygotowania. Rottweilery czy Dogo Canario odpadają w przedbiegach, ponieważ to rasy hodowane z myślą o ewentualnych zachowaniach agresywnych.

Za to świetnie nadają się golden retrivery, labradory czy cavaliery-spaniele. Pewną popularnością cieszyły się swego czasu alaskany i husky. Fakt, mają potencjał do bycia oddanym przyjacielem człowieka, ale ich silnie niezależny charakter przekłada się na większą trudność w oswajaniu i uczeniu pożądanych zachowań, nie wspominając już o potencjalnej agresji, która może pojawić się w przypadku niektórych przedstawicieli tak silnych i specyficznych ras.

Podsumowując, z pewnych elementów dogoterapii korzystamy nieświadomie, trzymając psa w domu i obcując z nim na co dzień. Wykwalifikowani terapeuci z roku na rok są coraz skuteczniejsi w zastosowaniu czworonogów w poszczególnych scenariuszach, które zakładają pojedyncze spotkania z chorymi, naukę z dziećmi czy terapię rehabilitacyjną. Prowadzisz zajęcia dla narkomanów, alkoholików lub osób cierpiących na zaburzenia psychiczne? Twoje dziecko ma problemy z nauką lub przejawia lęki społeczne? A może bliska, chora osoba wolno wraca do pełni sił? W każdym z tych przypadków kontakt z odpowiednio przygotowanym psem może przynieść zaskakująco pozytywne i zauważalne efekty!

Końskie zdrowie

Pojęcie hipoterapii wywodzi się, podobnie jak kynoterapia, z języka greckiego. Rehabilitacja psychoruchowa z wykorzystaniem koni jest stosowana od kilku dekad, choć intuicyjnie dostrzegano pozytywny wpływ tych zwierząt jeszcze w starożytnych czasach. Choroby neurologiczne? Problemy z ruchem? Zszargane zaburzeniami psychicznymi nerwy? Gdy nie pomagają zwyczajne formy terapii, pora wybrać się… do stajni!

Osoby niepełnosprawne – umysłowo, sensorycznie, ruchowo – być może nigdy nie zostaną wyczynowymi jeźdźcami, ale kontakt z koniem może przynieść im wiele ulgi, a nawet stymulować szybszy powrót do zdrowia. Co ciekawe, dostrzeżono również swoiste podobieństwo postrzegania rzeczywistości przez konie i osoby autystyczne, co również pomaga w terapii. To nie przypuszczenia, ale dorobek medycyny, wysiłek kolejnych pokoleń wykwalifikowanych terapeutów z naukowym podejściem.

Podobnie jak w przypadku psów, również konie są dobierane pod kątem budowy ciała i usposobienia – najlepiej łagodnego, posłusznego. Takie są na przykład popularne w Polsce konie huculskie. Pod czujnym okiem terapeuty można dzięki nim zniwelować wady postawy, regulować napięcie mięśniowe, a także doskonalić równowagę ciała czy zdolności odczuwania. Poza tym spokojny kontakt z oddanym zwierzęciem sprzyja łagodzeniu emocji i zwiększa poczucie własnej wartości. Za unikatowy cel terapii z wykorzystaniem koni uważa się uczenie tzw. „wzorca chodu”.

Polskie Towarzystwo Hipoterapeutyczne zostało założone w 1992 roku. Do dziś przyczynia się do popularyzacji tej formy terapii i łączenia naukowej teorii z praktyką. Z kolei od 2009 roku w Klasyfikacji zawodów i specjalizacji widnieje zawód instruktora hipoterapii w grupie średniego personelu do spraw zdrowia. Wiele przydatnych informacji znajduje się na stronie http://www.pthip.org.pl/.

Perspektywa zawodowa

Pomoc innym jest Twoim pomysłem na życie? Chcesz dobrze zarabiać, a jednocześnie robić coś pożytecznego, każdego dnia dostrzegając postępy pacjentów w różnym wieku? W takim razie zachęcamy do poszukiwania zatrudnienia jako instruktor zooterapii (np. dogoterapii lub hipoterapii) lub osoba związana z tą dziedziną praktyki rehabilitacyjnej. Aby lepiej zrozumieć zwierzę, możesz odbyć np. kurs „behawiorystyka psa”. Z kolei zdobycie certyfikatu specjalistycznych organizacji, jak PTHip, ułatwi Ci podjęcie pracy ściśle terapeutycznej, według przestrzeganych w Polsce standardów.

Aby zdobyć jak najlepszą pracę w tym charakterze, warto podejmować jak najwięcej wysiłków. Studia kierunkowe to jedno, ale zdobywanie dodatkowych umiejętności również jest wymagane, jeżeli marzy się o awansie, dobrych zarobkach lub założeniu własnego ośrodka. Na szczęście kursy i szkolenia są dziś organizowane również w formie internetowej, online – np. w firmie Kar-Group.

Dzięki zdobyciu certyfikatu na platformie e-learningowej wzbogacasz CV bez wychodzenia z domu. Musisz doskonale zaznajomić się ze światem medycyny, pacjentów i zwierząt, ale jeżeli dodatkowymi kursami poszerzysz swoje umiejętności interpersonalne, medialne czy motywacyjne, znacznie zwiększysz szanse na rynku pracy.

Oswojone, domowe zwierzęta dają nam dużo radości. Można je również z pożytkiem, przy zachowaniu wszelkich etycznych norm, wykorzystać w pożytecznym celu – pomocy osobom chorym, zagubionym, potrzebującym. Dowiedz się więcej na temat zooterapii w Polsce i innych europejskich krajach. Być może zainspirujesz się na najbliższe lata zawodowej lub charytatywnej działalności?

Zobacz wybrane szkolenia:

Kurs Opiekun Zwierząt Domowych

Kursant może podnieść swoje umiejętności kursem doszkalającym. Dokumenty pomagają w podjęciu pracy i założeniu własnej działalności. Kursy może być refundowany przez lokalny Urząd Pracy. Po ukończeniu kursu i zdaniu egzaminu kursant otrzymuje dokumenty potwierdzające odbycie szkolenia.

zapisz się          przebieg kursu          program kursu

Kurs Instruktor Szkolenia Psów

Kursant może podnieść swoje umiejętności kursem doszkalającym. Dokumenty pomagają w podjęciu pracy i założeniu własnej działalności. Kursy może być refundowany przez lokalny Urząd Pracy. Po ukończeniu kursu i zdaniu egzaminu kursant otrzymuje dokumenty potwierdzające odbycie szkolenia.

zapisz się          przebieg kursu          program kursu

Kurs Behawiorystyka Psa

Kursant może podnieść swoje umiejętności kursem doszkalającym. Dokumenty pomagają w podjęciu pracy i założeniu własnej działalności. Kursy może być refundowany przez lokalny Urząd Pracy. Po ukończeniu kursu i zdaniu egzaminu kursant otrzymuje dokumenty potwierdzające odbycie szkolenia.

zapisz się          przebieg kursu          program kursu

fraza kluczowa artykułu: Zwierzęta wykorzystywane do terapii, Zwierzęta wykorzystywane do terapii, Zwierzęta wykorzystywane do terapii, Zwierzęta wykorzystywane do terapii, Zwierzęta wykorzystywane do terapii, Zwierzęta wykorzystywane do terapii, Zwierzęta wykorzystywane do terapii